Book review: Quy tắc của Google

Giống như tất cả các công ty công nghệ lớn, Google rất chú trọng vào việc tuyển dụng và quản lý nguồn nhân lực. Quyển sách này được viết bởi Laszlo Bock, phó chủ tịch nhân sự cấp cao của Google, nhằm giới thiệu những đặc trưng về vấn đề nhân sự tại Google.

Về việc tuyển dụng, phương châm chính là không thỏa hiệp về bất cứ điều gì cho chất lượng. Sẽ chỉ có những người xuất sắc và có khả năng phát huy khả năng ở Google mới được tuyển. Ở đây, yếu tố quan trọng là kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng làm việc nhóm. Google tin rằng tuyển một nhân viên không phù hợp sẽ gây tác hại lớn hơn nhiều so với việc chờ đợi để tuyển được một nhân viên xuất sắc. Quá trình tuyển dụng thường kéo dài 6-8 tháng, và các ứng viên sẽ phải trải qua khoảng 20 cuộc phỏng vấn. Mỗi một ứng viên sẽ được phỏng vấn bởi các nhà quản lý, các giám đốc, đồng nghiệp, và cả cấp dưới tương lai. Việc đánh giá này sẽ tránh được các định kiến cũng như việc nâng đỡ cho người thân quen. Các biên bản đánh giá của tất cả các người phỏng vấn sẽ được tổng hợp và tính ra điểm cho từng ứng viên. Một trong các tiêu chí quan trọng cho những người tham gia tuyển dụng là "chỉ tuyển những người giỏi hơn mình".

Về việc đánh giá hiệu quả công việc, Google trao quyền cho đám đông và các công cụ. Cụ thể, các nhân viên sẽ được đánh giá không chỉ bởi người quản lý mà còn bởi các đồng nghiệp trong cùng nhóm bằng hình thức nặc danh. Hiệu quả công việc sẽ được cho điểm số và đó là căn cứ để xem xét việc thăng chức hay tăng lương, thưởng. Các nhà quản lý cũng được các nhân viên đánh giá và xếp hạng theo cách thức tương tự. Những người hoàn thành xuất sắc công việc của mình sẽ truyền đạt kinh nghiệm của mình cho những người khác thông qua các chương trình học tập trong công ty. Những nhân viên nằm ở 10% thấp nhất công ty sẽ được hướng dẫn để cải thiện thành tích của bản thân. Tất nhiên, với những người liên tục nằm ở đáy của bảng xếp hạng, họ sẽ bị sa thải. Để tìm ra cách đánh giá hiệu quả nhất, Google mở một phòng nghiên cứu về hoạt động con người (PiLab) bên trong công ty. PiLab sẽ đề xuất, thử nghiệm, và cải tiến liên tục cách thức đánh giá dựa trên phản hồi của các nhân viên trong công ty.

Về việc giúp nâng cao hiệu quả công việc cho từng cá nhân, các checklist được sử dụng. Ví dụ, với các nhân viên mới, họ sẽ được gửi một email trong đó có danh sách các việc nên làm để đạt được đến hiệu quả công việc tối đa trong thời gian ngắn nhất. Danh sách này bao gồm các việc như đặt càng nhiều câu hỏi càng tốt, chủ động giao tiếp với quản lý và các đồng nghiệp bằng việc mời ăn trưa, v.v. Nghe có vẻ là những việc rất hiển nhiên nhưng Google chỉ ra rằng các danh sách này rất hữu ích. Các nhân viên được khuyến khích mở các lớp dạy về những kỹ năng của mình cho các nhân viên khác trong công ty. Việc trao đổi giữa các nhân viên thuộc các phòng ban khác nhau được khuyến khích. Ví dụ, các nhà ăn trong công ty sẽ được thiết kế để người từ nhiều bộ phận sẽ có cơ hội ngồi cạnh nhau.

Về việc chia sẻ thông tin trong công ty, Google khác với Apple ở chỗ thông tin về các dự án, sản phẩm sẽ được chia sẻ đến tất cả mọi nhân viên trong công ty. Ở Google, sự chia sẻ và tính minh bạch trong công việc được đề cao, nhằm mục đích hướng đến một môi trường làm việc tự do. Hàng tuần, sẽ có một cuộc họp toàn thể công ty nơi mọi nhân viên có thể đặt câu hỏi cho CEO. Nhân viên cũng có thể gửi thư góp ý đến các quản lý và lãnh đạo về mọi vấn đề mà họ thấy bất hơp lý. Một trường hợp tiêu biểu là khi trong thực đơn của nhà bếp có một món tên là "bánh Tây Tạng tự do", một số nhân viên đã gửi mail đến ban lãnh đạo yêu cầu giải thích về vấn đề này. Nguyên nhân là do Trung Quốc vẫn xem Tây Tạng là một phần của mình, do vậy việc đặt tên món ăn như vậy là không thích hợp theo quan điểm của một số người. Cuối cùng, tác giả cuốn sách đã phải đứng ra dàn xếp bằng việc thay đổi tên món ăn. Tự do đưa ra ý kiến là một đặc trưng trong văn hóa Google.

Về việc trả lương, Google sẽ trả lương dựa trên đóng góp của một Googler cho công ty. Nếu bạn đưa ra được những giải pháp tuyệt vời đem lại hiệu quả cao, bạn có thể nhận lương gấp hàng chục, thậm chí hàng trăm lần lương của đồng nghiệp cùng vị trí. Và lương của bạn sẽ tiếp tục tăng theo sự đóng góp, chứ không bị một hạn chế cụ thể nào. Đây là chính sách nhằm giữ những người xuất chúng ở lại đóng góp cho Google. Điều này cũng giống như trong bóng đá, khi những ngôi sao xuất sắc nhất nhận lương gấp hàng trăm lần những cầu thủ mức trung bình.

Kết: Google cố gắng tạo ra một môi trường cho các cá nhân đưa ra ý kiến và phát huy tính sáng tạo ở mức cao nhất. Nhằm quản lý nhân sự một cách tốt nhất, PiLab liên tục nghiên cứu và đưa ra các thử nghiệm để ngày càng cải thiện mô hình quản lý của Google. Các giải pháp tốt sẽ được triển khai tới toàn công ty, trong khi những giải pháp không phù hợp sẽ bị loại bỏ. Các hạn chế sẽ được khắc phục dựa trên trải nghiệm của các Googler. Một quá trình "trial and error" liên tục. Điều này giúp cho Google luôn được biết đến là nơi có môi trường làm việc thuộc vào loại tốt nhất trên thế giới.