Giới thiệu về hài Nhật Bản

Phần lớn tiếng Nhật tôi học được là từ việc xem các chương trình Tivi, đặc biệt là các chương trình hài. Hồi mới sang Nhật, có một bạn sinh viên đến từ Srilanka hỏi tôi có biết ダウンタウン (Downtown) không. Tôi trả lời là không và được bạn kia cho biết đây là một nhóm hài nổi tiếng với các tiểu phẩm rất thú vị. Từ đó tôi bắt đầu lên YouTube tìm xem về hài Nhật Bản. Hồi đầu nghe thì gần như không hiểu gì nhưng thấy cách gây cười thì rất lạ, khi một người nói xong thì người còn lại đánh vào đầu người này và nói một câu gì đó, rồi khán giả cười nghiêng ngả. Tìm hiểu ra thì đây là một trong các cách diễn hài phổ biến nhất ở Nhật, được gọi là "Manzai". Một nhóm hài sẽ thường có hai người gọi là konbi (コンビ), một người được gọi là boke (ボケ) phụ trách nói những câu gây cười, người còn lại được gọi là Tsukomi (ツッコミ) phụ trách việc chỉ ra những lỗi sai, điều vô lý trong câu nói của boke.

Trong Manzai, các nghệ sĩ sẽ không sử dụng đạo cụ hay hóa trang, họ sẽ chỉ mặc vest, đứng trước micro và diễn trước mặt khán giả. Mỗi nhóm hài ở Nhật có một cách gây cười đặc trưng, và sẽ chỉ dùng cách này trong gần như tất cả các tiết mục. Một trong số đó là ナイツ, boke của nhóm này sẽ cố tình nói sai các từ và câu để gây cười. Trong tiểu phẩm [1], boke vào đề bằng việc cố tình nói nhầm câu "Nhìn tôi thế này nhưng rất thích karaoke"「私はこう見えても、カラオケが大好き。」 thành 「私は肛門見えても、。。」để gây cười vì cách phát âm rất giống nhau. Các nhóm hài sẽ không được phép sử dụng cách gây cười đặc trưng của nhóm khác. Mỗi tiết mục Mazai sẽ kéo dài 4-5 phút, những cũng có những thể loại ngắn hơn từ 2-3 phút. Hàng năm ở Nhật đều tổ chức một cuộc thi Manzai cho các nhóm hài tranh tài gọi là M-1グランプリ. Phần thưởng dành cho đội vô địch sẽ là 1000 man yên và một chương trình tivi riêng.

Một cách diễn hài phổ biến khác là Konto (コント), tức là các tiểu phẩm hài. Trong Konto, các nghệ sĩ hài sẽ hóa thân thành các nhân vật khác nhau trong một câu chuyện trong một bối cảnh nhất định. Cũng như Manzai, mỗi nhóm hài sẽ có một phong cách đặc trưng riêng. Một trong những nhóm mà tôi rất thích là アンジャッシュ với các tiểu phẩm 勘違いコント nơi hai nhân vật nói chuyện với nhau nhưng mỗi người đều hiểu nhầm cái người còn lại đang nói, nhưng vẫn ăn khớp để câu chuyện của mỗi người vẫn tiếp tục. Trong tiểu phẩm [2], một anh chàng đến phỏng vấn xin việc ở một cửa hàng đang ngồi trong phòng đợi. Cùng lúc đó, ông xếp của cửa hàng nhận được một cuộc điện thoại về việc có một tên ăn trộm ở cửa hàng bị bắt. Ông xếp bước vào phòng mà nghĩ rằng người đến phỏng vấn chính là tên trộm. Ông liên tục tra khảo anh chàng bằng những câu hỏi như: Đây là lần đầu tiên mày làm việc này phải không? Anh chàng thật thà trả lời là tôi đã từng làm việc này nhiều lần ở nhiều cửa hàng khác (:D), bởi vì nghĩ là ông này hỏi về kinh nghiệm làm việc. Tiểu phẩm cứ tiếp tục với liên tục những câu hỏi và câu trả lời của hai người hiểu nhầm nhau.

Ngoài Manzai và Konto, còn có nhiều thể loại hài khác như Oogiri (大喜利), Rakugo (落語), Monomane (物真似). Mỗi loại hình đều có những đặc trưng riêng sẽ được giới thiệu trong phần tiếp theo.


[1] https://www.youtube.com/watch?v=gafDcDSrmkk
[2] https://www.youtube.com/watch?v=HUr4J8kX4cI