Dạy và học lập trình

Học kỳ vừa rồi tôi đi làm trợ giảng cho lớp Nhập môn lập trình C. Đây là môn học dành cho sinh viên năm nhất và nó kéo dài suốt một năm. Hồi học ở BKHN, tôi cũng đã học môn này . Về nội dung thì cũng không khác quá nhiều so với những gì tôi đã từng học, thậm chí còn ít hơn. Sự khác biệt chính nằm ở việc học thực hành. Một lớp học thực hành gồm khoảng 40~50 sinh viên và sẽ có 3 trợ giảng để giúp sinh viên làm bài tập thực hành. Nếu cần thì thầy giáo cũng sẽ tham gia. Mỗi một tuần học sinh sẽ phải hoàn thành 5-6 bài tập tương ứng với nội dung học của tuần đó. Điều làm tôi thấy ấn tượng là bài tập được thiết kế rất cẩn thận, và hướng dẫn rất chi tiết. Những phần cần thiết để thực hiện một chương trình đã được tạo sẵn, phần lớn các bài tập học sinh chỉ cần tập trung vào viết nội dung của một hàm nào đó mà không cần quan tâm quá nhiều đến cấu trúc hay các phần khác của chương trình. Bài tập cho mỗi tuần sẽ thiết kế theo hướng kế thừa, tức là những bài sau sẽ sử dụng khung của bài trước, điều này làm cho học sinh dễ hiều vấn đề hơn. Một điều đặc biệt nữa là mỗi một tuần sẽ có một câu hỏi miệng. Tức là học sinh sẽ phải làm sau đó giải thích lại những gì mình làm. Cái này là bắt buộc với mọi học sinh để đảm bào là mỗi học sinh sẽ phải tự làm hoặc ít nhất hiểu được những dòng lệnh mà mình đã viết. Vậy vai trò của trợ giảng như tôi trong lớp là gì? Thứ nhất, chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm cho việc chấm điểm kiểm tra miệng. Việc này thì khá là đơn giản vì đáp án đã có, chỉ cần xem là sinh viên đã giải thích đúng hay chưa. Việc thứ hai là giúp sinh viên làm bài tập. Vì là sinh viên năm nhất nên sẽ gặp rất nhiều lỗi trong quá trình làm bài. Nhiệm vụ của trợ giảng là giúp sinh viên sửa lỗi cũng như định hướng cách làm. Có lẽ câu hỏi tôi hay nhận được nhất là lỗi này sửa thế nào. Bình thường với tôi việc sửa lỗi code do chính mình viết còn rất mệt nên việc sửa lỗi cho code của người khác rất mất thời gian. Đầu tiên phải hiểu chương trình học sinh đó viết, sau đó chỉ cho bạn đó sửa như thế nào. Vì không phải là người Nhật nên đến khi tìm được lỗi rồi, giải thích thế nào cho học sinh đó hiểu lại là một vấn đề nữa. Thường thì tôi sẽ chỉ luôn là chỗ này sửa thành thế nào cho nó nhanh mà đỡ phải nói nhiều :) Vì lớp đông nên gần như trong suốt thời gian cứ phải chạy lên chạy xuống cũng khá vất vả nhưng cũng rất vui vì giúp đỡ được người khác. Trong quá trình làm việc này thì tôi nhận ra rằng việc thiết kế bài tập cẩn thận, kiểm tra miệng hay có sự trợ giúp của trợ giảng, tất cả đều với mục đích là để giúp cho những sinh viên kém, gặp khó khăn trong việc học lập trình, chứ không phải là cho những sinh viên giỏi. Đối với những sinh viên giỏi, họ có thể tự học mà không cần phải hướng dẫn nhiều. Việc quan trong nhất là đảm bảo bất kỳ sinh viên nào cũng có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết.